Data is een essentiële grondstof in de digitale economie. High Value Datasets, oftewel data met een aanzienlijke economische en maatschappelijke waarde, spelen hierin een sleutelrol. Ze dragen bij aan innovatie, stimuleren economische groei en bevorderen transparantie.

Om het volledige potentieel van deze datasets te benutten, heeft de Europese Unie de Open Data Richtlijn(opent in nieuw venster) en bijhorende uitvoeringsverordening(opent in nieuw venster) geïntroduceerd. Die verplichten EU-lidstaten om deze waardevolle datasets voor hergebruik ter beschikking te stellen. Concreet betekent dit onder meer dat de gegevens in regel gratis moeten worden aangeboden, gepubliceerd onder een open licentie, en ontsloten in een machineleesbaar formaat via bulkdownloads en API’s.

Dankzij deze wetgeving wordt hergebruik gestimuleerd, kunnen belangrijke economische of ecologische baten en innovatieve diensten gerealiseerd worden en kan de kwaliteit van de overheidsinformatie verbeterd worden.

De uitvoering van de Open Data Richtlijn stelt de EU-lidstaten voor aanzienlijke uitdagingen. Het verzamelen, ontsluiten en rapporteren van duizenden datasets uit heel Europa vereist nauwkeurige coördinatie en een gestructureerde aanpak.

Op 9 februari 2025 werd een belangrijke mijlpaal bereikt: tegen deze datum moesten alle EU-lidstaten voor het eerst rapporteren over hun High Value Datasets aan de Europese Commissie. Deze rapportage vormt een cruciale stap in de naleving van de verordening.

Als ontzorgende partner van de Vlaamse overheid nam Digitaal Vlaanderen de afgelopen periode de coördinatie voor de rapportering over de Vlaamse High Value Datasets op zich. Dit gebeurde in nauwe samenwerking met bijna alle Vlaamse agentschappen, wat resulteerde in de opname van meer dan 350 Vlaamse datasets voor de officiële rapportering.

“Die constructieve samenwerking met onze partners was cruciaal om een correcte en volledige rapportering klaar te stomen,” zegt Bart Rosseau, manager Datagovernance. “Ook intern hebben we de uitdaging met enthousiasme opgepakt, verschillende teams werkten samen om de relevante datasets te identificeren én waar nodig metadata aan te vullen.”

In de volgende fase zal Digitaal Vlaanderen de verworven kennis en best practices verder delen met de partners. Dit stelt hen in staat om hun datasets op een gestandaardiseerde en conforme manier te blijven publiceren.

De bulk van de Vlaamse High Value Datasets is in drie categorieën onder te brengen: geospatiale data, aardobservatiegegevens en milieu- en mobiliteitsdata. Denk bijvoorbeeld aan het Gebouwen- en Adressenregister, de strategische geluidsbelastingskaart(opent in nieuw venster) of de Biologische Waarderingskaart en Natura 2000 Habitatkaart(opent in nieuw venster).

“De 350+ Vlaamse High Value Datasets zijn online te vinden via Datavindplaats, het Belgische open data portaal data.gov.be(opent in nieuw venster), en ook via het Europees dataportaal data.europa.eu(opent in nieuw venster)”, vertelt Loes Deventer, verantwoordelijke geo en open data keten.

Met deze rapportering heeft Vlaanderen een belangrijke stap gezet richting de volledige implementatie van de Europese Open Data-regelgeving. Dankzij de inspanningen van Digitaal Vlaanderen en de betrokken agentschappen werd deze verplichting tijdig en correct uitgevoerd.

• Meer lezen over open data: Open data | Vlaanderen.be
• Ga naar de Vlaamse Datavindplaats: Datavindplaats | Vlaanderen.be