Aantrekken van internationaal talent
Vlaanderen heeft nood aan talent. Om de ongeveer 62.000 openstaande vacatures in te vullen gaan werkgevers niet alleen aanwerven in de Belgische en Europese kring, maar kijken ze ook over de grenzen naar internationaal talent. Economische migratie is één van de oplossingen om de arbeidsmarktkrapte van vandaag in te vullen.
De Dienst Economische Migratie van het Departement Werk en Sociale Economie is verantwoordelijk voor de verwerking van de aanvraagdossiers van internationale talenten.
Auteur: Jamila El Masbahi, jurist Economische Migratie bij het Departement Werk en Sociale Economie
Krap, krapper, krapst
De arbeidsmarktkrapte is geen nieuw fenomeen. In Europa leven we langer en gezonder, en dat is natuurlijk goed nieuws, maar dit zorgt voor demografische veranderingen: de groep beroepsactieven is kleiner dan de groep ouderen die met pensioen gaat. De bevolking wordt grijzer en de druk op de pensioenstelsels en de gezondheidszorg neemt toe. De krapte op de Vlaamse arbeidsmarkt is ook op Europees niveau voelbaar en dat vertaalt zich andere landen in gelijkaardige tekorten in sectoren als de zorg, bouw en IT.
Het Vlaams economisch migratiebeleid in een notendop
Om die uitdagingen aan te gaan, deed de Vlaamse Regering een aantal belangrijke wijzigingen aan het Vlaams economisch migratiebeleid dat sinds 1 januari 2019 in werking trad. De 3 belangrijke principes blijven wel hetzelfde:
- Concentrisch bemiddelen als uitgangspunt: werkgevers bevragen de Belgische en Europese beschikbare reserves met oog op activering of heroriëntering
- Versoepeld aantrekken van internationaal talent van over de hele wereld: dit in functie van de structurele tekorten op de Vlaamse arbeidsmarkt van hooggeschoolde en technisch middengeschoolde functies
- Internationaal talent en goedkope werkkrachten zijn geen synoniemen: het belang van een marktconforme verloning en een nultolerantie voor uitbuiting
Een balans tussen aanscherpen en versoepelen
De gebeurtenissen op de Borealiswerf in 2022 (mensenhandel en uitbuiting van buitenlandse arbeidskrachten) en de Turkse-Marokkaanse visa in 2023 (onderzoek naar mogelijk misbruik van het economisch migratiekanaal voor verblijfsdoeleinden) hebben de actualiteit gehaald en vormden de aanleiding voor een aanscherping van het Vlaamse beleid. De Vlaamse Regering bouwden buffers in om uitbuiting en misbruik te vermijden.
Ondanks de negatieve publiciteit is economische migratie een positief verhaal: internationale talenten die hun steentje willen bijdragen op de Vlaamse arbeidsmarkt krijgen kansen. De Vlaamse Regering versoepelde het beleid daarom op enkele punten.
De wijzigingen
Dit zijn de belangrijkste wijzigingen die recent zijn doorgevoerd aan het Vlaams economisch migratiebeleid dat in werking is getreden op 1 mei 2024. De wijzigingen weerspiegelen de balans tussen enerzijds het verder versoepelen van de toegang voor internationale talenten ter versterking van de arbeidsmarkt en het economisch weefsel van Vlaanderen en anderzijds de versterking van het concentrisch bemiddelingskader en de aanscherping van de toelatingsvoorwaarden om misbruik van het economisch migratiekanaal en uitbuiting van internationale talenten te vermijden.