Wat doet een gemeente?
De gemeenten in Vlaanderen zijn binnen hun eigen gemeentegrenzen bevoegd voor een brede waaier aan thema's die het belang van hun inwoners moeten dienen. Voor die thema's kunnen ze eigen besluiten en reglementen opstellen.
Gemeenten voeren ook taken uit die worden opgelegd door de Vlaamse en federale overheid. Voor sommige taken kunnen gemeenten samenwerken.
Bij het uitvoeren van hun taken staan de gemeenten onder toezicht van de federale staat, de Vlaamse overheid en de provincies.
Voor meer info over de dienstverlening van uw gemeente kunt u terecht:
- bij de diensten van uw gemeente, zoals de dienst Burgerzaken (Bevolking en Burgerlijke Stand), Stedenbouwkundige dienst, Milieudienst of Technische dienst
- op de eigen website van uw gemeente.
De websites en contactgegevens van de 300 Vlaamse gemeenten kunt u vinden op vlaanderen.be/gemeenten.
Gemeentelijke bevoegdheden
De gemeenten in Vlaanderen zijn binnen hun eigen gemeentegrenzen onder meer bevoegd voor:
- gemeentelijke scholen en kinderopvang
- sociale bijstand
- bibliotheken
- lokale jeugdwerking
- sportinfrastructuur
- natuur- en groenbeheer
- aanleg en beheer van gemeentelijke wegen en openbare ruimten.
Gemeenten kunnen eigen besluiten en reglementen opstellen voor bv. lokaal verkeer, gemeentelijk onderwijs of huisvesting. Ze hebben de bevoegdheid om:
- gemeentelijke premies toe te kennen
- lokale projecten te subsidiëren
- ondernemers te informeren en te begeleiden
- gronden en gebouwen te onteigenen
- straatnamen en huisnummers toe te kennen
- gemeentelijke administratieve sancties op te leggen.
Vlaamse en federale opdrachten voor gemeenten
De gemeenten voeren taken uit die worden opgelegd door de Vlaamse en federale overheid, zoals:
- de burgerlijke stand en de bevolkingsregisters beheren
- aangiften beheren voor:
- documenten verdelen, zoals:
- identiteitskaarten en paspoorten
- rijbewijzen
- afschriften of uittreksels van geboorteakten
- uittreksels uit het strafregister
- het lokale Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn (OCMW) beheren
- vergunningen uitreiken, zoals:
- omgevingsvergunningen (bouwvergunning, milieuvergunning of verkavelingsvergunning)
- organisatie van een collecte
- verkiezingen en volksraadplegingen organiseren
- begraafplaatsen beheren.
Intergemeentelijke samenwerking
Voor sommige taken kunnen gemeenten samenwerken, bijvoorbeeld voor:
- ordehandhaving (lokale politiezones)
- noodhulp (brandweerdiensten)
- sociale huisvesting
- nutsvoorzieningen (leidingen, riolering, kabelnetwerken)
- afvalverwerking.
Gemeenten kunnen zich verenigen in een intercommunale met als doel taken van gemeenschappelijk belang te realiseren.