Stallen: snackbars voor vleermuizen
Stallen zijn snackbars voor vleermuizen die er een lekkere portie ‘stalvliegen’ vinden. Met die snelle hap verlossen ze meteen de koeien van die vervelende insecten. Een win-winsituatie die het Regionaal Landschap Haspengouw & Voeren graag samen met de landbouwers in stand wou houden.
Het doel
Landbouwers en vleermuizen zijn geknipte partners in crime bij de bestrijding van insecten. Want het lievelingshapje van de ingekorven vleermuis is de stalvlieg. Landbouwers kunnen hun stal dan ook beter zo aangenaam mogelijk maken voor die soort, met gezonde mestbewonende fauna en zo weinig mogelijk insecticiden. Door mee te werken aan een geschikt leefgebied voor de vleermuis slaan de landbouwers alvast 2 (stal)vliegen in 1 klap: ze krijgen er een natuurlijke insectenbestrijder bij én bevorderen de biodiversiteit. Iets waarbij het Regionaal Landschap Haspengouw & Voeren hen graag wilde helpen.
Het verloop
Tijdens de looptijd van het project, van begin tot eind 2014, werd er ingezet op informeren en sensibiliseren: er werden presentaties gegeven, folders uitgedeeld, infoavonden gehouden, bedrijfsbezoeken georganiseerd, … zelfs in de lokale kranten lazen de Limburgse veeboeren plots over het belang van de vleermuis. Dat werd allemaal nog tastbaarder tijdens de ‘vangstnachten’, toen er actief gezocht werd naar vleermuizenpopulaties in de landbouwbedrijven, waarna er infomomenten rond ‘gezonde mestbewonende fauna’ volgden, zodat landbouwers de beste omstandigheden voor ‘hun’ vleermuizen konden creëren.
De geleerde lessen
- Landbouwers hoeven niet bang te zijn van een beschermde soort.
De angst bestond dat landbouwers liever niet zouden weten dat er vleermuizen in hun stallen huisden vanwege hun beschermde status. Maar die was onterecht. Door de lokale landbouwers te betrekken bij de inventarisatie en hen grondig te informeren werd een stevig draagvlak voor vleermuizenbescherming gecreëerd.
Vonden we een vleermuis? Dan waren de landbouwers trots. Als je daarna uitlegt hoe speciaal de soort is en hoe handig het is dat ze vliegen vangen, dan zie je bij de meesten het besef groeien.
- Nood aan meer informatie rond ‘vleermuisvriendelijke’ vliegenbestrijding
Minder insecticiden gebruiken is een goede zaak, zowel voor de landbouwers en hun vee, als voor het milieu, de natuur en de vleermuizen. Alleen is daar nog maar weinig informatie over beschikbaar, waardoor veel landbouwers de link tussen insecticiden en vleermuizen niet kenden.
1 vleermuis eet naar schatting zo’n 300 stalvliegjes in 1 nacht. Dat is heel wat, maar dan nog zitten er vliegen in de stal. Daarom gebruiken landbouwers insecticiden, maar onderzoek maakt duidelijk dat dat vaak zinloos is: de meeste stalvliegen zijn er al resistent tegen. Jammer genoeg kan zo’n vlieg vol insecticiden wél schadelijk zijn voor vleermuizen.
- Aandacht voor vleermuis (en biodiversiteit) zorgt voor positief imago
Zodra de landbouwer het nut van de vleermuis kent, zal hij er een geschikte leefomgeving voor creëren met mestbewonende fauna. Zo bevordert hij meteen de biodiversiteit. Wat dan weer zorgt voor een positief, groen imago van de landbouw.
De toekomst
Na dit project volgden nog heel wat nieuwe initiatieven. Zo werden er samen met de Provincie Limburg extra vangstnachten georganiseerd en vrijwilligers opgeleid om vleermuizen in veestallen te inventariseren. Het ANB Limburg besloot op basis van de projectresultaten ook om extra budget vrij te maken voor verder ecologisch onderzoek naar de vleermuissoort. Intussen werd er een soortgelijk onderzoek opgestart bij fruittelers, waar vleermuizen wel eens dé natuurlijke bestrijder voor de suzukivlieg zouden kunnen zijn.