De grauwe kiekendief in de Moeren
De grauwe kiekendief is een kleine roofvogel die ook jaagt op de akkers van landbouwers. Maar in heel Europa en ook in Vlaanderen komt hij nog nauwelijks voor. Omdat hij als akkervogel met zijn zoektocht naar insecten en dieren ook de gewassen op de akkers beschermt en er zijn nest maakt, beslisten Inagro en Regionaal Landschap Westhoek (RLW) om de akkers in de Moeren te verbeteren als leefgebied.
Het doel
Inagro en RLW wilden met het project dat in 2017 liep niet alleen het leefgebied van de grauwe kiekendief in de Moeren aanpakken. De landbouwers moesten zich bewust worden dat de vogel hun gewassen beschermt. Vogelakkers aanleggen en de grauwe kiekendief respecteren hangen daarmee samen. Inagro greep het project ook aan om te werken aan een betere verstandhouding tussen de landbouwers, buurtbewoners en gemeentebesturen.
Het project
- Inagro en RLW namen een kijkje op de vogelakkers van Regionaal Landschap Zuid-Hageland (RLZH). De ervaringen, verbeterpunten en knelpunten van RLZH namen ze mee om dit project te doen slagen.
- Een landbouwer in De Panne legde de eerste West-Vlaamse vogelakker aan. Hij zaaide 70% van het 1 hectare grote gebied in met luzerne en rode klaver en 30% met grassen, granen en kruiden.
- Inagro en RLW organiseerden een infonamiddag voor landbouwers en gemeentebesturen over de aanleg en het beheer van vogelakkers. Verschillende landbouwers sloten een beheersovereenkomst af met de Vlaamse Landmaatschappij. In 2018 legden 6 landbouwers zo samen 48,63 hectare vogelakkers aan.
- Op de grens met Frankrijk plaatsten de 2 partners een 2-talige ‘Kiekwand’ aan het fietsknooppunt achter domein ’t Groot Moerhof in Adinkerke. De kijkwand geeft de fietsers, wandelaars en buurtbewoners informatie over de leefomgeving en kenmerken van de zeldzame bruine en grauwe kiekendief en wil hen bewustmaken dat de vogelakkers in de Moeren vrij uniek zijn.
- RLW stippelde de 43,5 kilometer lange fietsroute ‘Van dieven, gorzen en waterdraken’ door de Moeren en omgeving uit om de beleving rond de kiekendief bij het grote publiek te verhogen.
Geleerde lessen
- De landbouwers waren echt geïnteresseerd in vogelakkers. Niet alleen omdat ze er akkervogels mee beschermen, maar omdat ze ook winst maken met de productie van luzerne. Ze mogen zich dan wel niet vasthouden aan hun eigen aanpak en moeten de voorschriften van de beheersovereenkomst volgen.
- Vogelakkers moeten opbrengen voor landbouwers. Alleen wanneer ze winst maken met de productie van luzerne zullen vogelakkers blijven bestaan.
- Landbouwers hebben veel vragen over de teelt, oogst en verwerking van luzerne. Infomomenten over de mogelijkheden die luzerneteelt biedt, blijven nodig.
Het vervolg
- Inagro en RLW organiseerden een infoavond over de productie van luzerne. Om te leren van de ervaringen en geleerde lessen van Groningse boeren, bezochten landbouwers uit de Moeren de succesvolle Groningse vogelakkers, de eerste die in Europa werden aangelegd.
Een extra infobord over vogelakkers en een nieuwsbrief voor de buurtbewoners over de acties en activiteiten moet het draagvlak bij het grote publiek nog vergroten.
Landbouwers vroegen zich af of vogelakkers niet te veel muizen aantrekken, natuurverenigingen of de kiekendief wel genoeg voedsel heeft met de extra muizen. Tijdens het Interreg V-project TEC! dat in 2019 en 2020 liep, werden de muizenpopulaties in enkele vogelakkers gemonitord.
Ook natuurorganisaties uit Noord-Frankrijk willen vogelakkers invoeren om de kiekendief te beschermen.