'Groene houtcarrousel' in de Brabantse Kouters
In veel Vlaamse landschappen zie je nog de sporen van vroegere landbouw zoals knotbomen, hagen en houtkanten. Vandaag gebruiken landbouwers moderne, intensieve methodes op hun velden en krijgen zulke kleine landschapselementen minder aandacht. Daardoor worden ze ook minder goed onderhouden. Met het project ‘Groene houtcarrousel’ wilde het Regionaal Landschap Brabantse Kouters daar iets aan doen.
De context
Vroeger hadden knotbomen, hagen en houtkanten een heel praktische functie voor de landbouw. Ze draineerden drassige weilanden, hielden de wind tegen en bakenden percelen af. Met het hout kon de boer een winter lang stoken.
Vandaag zijn nog op veel plaatsen kleine landschapselementen zichtbaar. Toch zijn er ook al veel verdwenen. Degene die er nog zijn, worden vaak niet goed beheerd. Dat is jammer, want de bomenrijen en struwelen zijn niet alleen mooi, ze bieden ook onderdak aan veel plant- en diersoorten.
Het doel
Kleine landschapselementen waren vroeger nuttig én een bron van brandhout. Daarom werden ze goed onderhouden. Wat als ze vandaag opnieuw die rol konden spelen? Het Regionaal Landschap Brabantse Kouters zag een mooie kans: als een vrijwilliger gratis aan natuurbeheer kan doen bij een boer, dan mag hij als vergoeding het brandhout meenemen. Zo ontstaat een ‘houtcarrousel’ met voordelen voor iedereen.
Het project
Het Regionaal Landschap Brabantse Kouters wilde eerst uitzoeken waar er in Noordwest-Brabant knotbomenrijen, bosranden, struwelen en houtkanten waren die beheer nodig hadden. Aan de andere kant bracht het Regionaal Landschap in kaart wie er geïnteresseerd was in brandhout én de basiskennis had om zulk beheer uit te voeren.
De vrijwilligers kregen bijkomende vormingen over correct beheer en over het materiaal dat ze daarvoor zouden gebruiken. Dat materiaal kregen ze ook ter beschikking van het Regionaal Landschap. Aan de hand van een ‘brandhoutcatalogus’ stemde het Regionaal Landschap vraag en aanbod op elkaar af. Zo kwam de houtcarrousel op gang.
Het vervolg
Het beheer van kleine landschapselementen werd een blijvende structuur in de Brabantse Kouters. Het Regionaal Landschap heeft dit project voortgezet in de werking ‘Goed geknot’(opent in nieuw venster).