Klimaatmitigatie
Op deze pagina kunnen de Vlaamse steden en gemeenten een overzicht vinden van beschikbare data en tools, alsook praktische handleidingen en inspirerende voorbeelden relevant voor lokaal klimaatmitigatiebeleid.
Datasets, tools & handleidingen per thema
Naast het onderstaande overzicht bestaat ook een meer gedetailleerd overzicht van lokale energie- en klimaatdata. Het geeft weer welke data tot op welk niveau online beschikbaar is.
- Energiekaart
De energiekaart(opent in nieuw venster) toont cijfers per gemeente over groene energie, energiecoöperaties, energiepremies, EPB en EPC. - Burgemeestersconvenant open datasets
De open datasets vloeien voort uit de opmaak van de jaarlijkse CO2-inventarissen i.h.k.v. het Burgemeestersconvenant. Deze datasets bevatten cijfers over o.a. de jaarlijkse CO2-uitstoot, het energieverbruik en de lokale energieproductie in Vlaamse steden en gemeenten. - Fluvius Open Data
Op Fluvius Open Data(opent in nieuw venster) vindt u datasets over netgebruikers en hun verbruik, Fluvius als leverancier, de energietransitie en de adoptie van nieuwe technologieën in Vlaamse steden en gemeenten. - Provincies.incijfers
Provincies.incijfers(opent in nieuw venster) bevat een databank met cijfers per gemeente of regio over o.a. leefmilieu en klimaat. Hier kan je ook kant- en klare rapporten vinden en grafieken of tabellen op maat maken. - Studie ‘Doorlichting lokale klimaatplannen in binnen- en buitenland (2022)
In deze studie onderzochten VITO en KMPG welke maatregelen uit lokale energie- en klimaatactieplannen effectief en vernieuwend zijn, en breder kunnen worden uitgerold naar lokale besturen in Vlaanderen. Er werden ook 14 goede voorbeelden geselecteerd en beschreven. - Maatregelentool emissiereductie
De maatregelentool emissiereductie ondersteunt gemeenten en steden in Vlaanderen bij de opmaak van duurzame energie- en klimaatactieplannen zoals gevraagd binnen het Europese Burgemeestersconvenant. - Praktijkendatabank Klimaat
In de praktijkendatabank klimaat(opent in nieuw venster) van Netwerk Klimaat (VVSG) kan een lokaal bestuur zich laten inspireren door goede praktijken uit heel Vlaanderen. - Lokaal Klimaatpactportaal
Het lokaal klimaatpactportaal(opent in nieuw venster) toont de vooruitgang van de lokale besturen voor de 17 verschillende doelstellingen van het Lokaal Energie- en Klimaatpact (LEKP) doorheen de tijd. - Webinars Lokaal Energie- en Klimaatpact
Webinars(opent in nieuw venster), georganiseerd door Netwerk Klimaat (VVSG), voor lokale besturen over de werven van het Lokaal Energie en Klimaatpact (LEKP). - Webinars Energieke Vrijdagen
Webinars(opent in nieuw venster), georganiseerd door Netwerk Klimaat (VVSG), voor lokale besturen waar telkens een relevant onderwerp aan bod komt binnen het thema Energie en Klimaat, van inspirerende voorbeelden tot concrete toepassingen. - Gemeente-Stadsmonitor
De Gemeente-Stadsmonitor(opent in nieuw venster) is een omgevingsscanner die de brede omgeving van elke Vlaamse gemeente en stad in beeld brengt. De monitor bevat meer dan 400 omgevingsindicatoren of -cijferreeksen die onderverdeeld zijn in verschillende thema’s waaronder ook energie, gebouwen en mobiliteit.
- Energiekaart
- Stroomvoorspeller
Hoeveel groene stroom verwachten we van de zonnepanelen en windmolens in elke gemeente? Voor hoeveel gezinnen volstaat dat en hoeveel CO2-uitstoot vermijden we hiermee? Is dat meer dan vorig jaar? Wordt vandaag of morgen een topdag? De stroomvoorspeller(opent in nieuw venster) weet het antwoord op al die vragen. Deze tool helpt provincies en gemeenten om het draagvlak voor groene energie verder uit te bouwen.
Zonnekaart
Hoe geschikt zijn de daken in uw gemeente voor zonnepanelen of een zonneboiler? Bekijk de score van de daken van jullie gemeentegebouwen, en kom te weten wat zonnepanelen op jullie dak kunnen opbrengen. U kunt de zonnekaart(opent in nieuw venster) ook gebruiken voor communicatie naar de gezinnen en de ondernemingen in uw gemeente.Zonnegids
De zonnegids is een handleiding met concrete tips voor iedereen die samen voluit voor een groot nieuw zonneproject wil gaan.Windgids
De windgids is een praktisch instrument voor lokale besturen en ontwikkelaars van windenergieprojecten die samen werk willen maken van een lokaal draagvlak voor nieuwe en lopende projecten.Locatie windturbines
Op basis van informatie uit de stedenbouwkundige vergunningsaanvragen, later vervangen door de omgevingsvergunningaanvragen, wordt de locatie van aangevraagde windturbines op Geopunt weergegeven.Hernieuwbare EnergieAtlas
De hernieuwbare energieatlas geeft een inschatting van het hernieuwbare energiepotentieel tot op het grondgebied van een gemeente. Bekijk de kaart op Geopunt.Groene energie en WKK voor burgers
Wilt u de burger mee op de kar van de hernieuwbare energie krijgen? Voor info die u kunt gebruiken voor de communicatie van uw lokaal bestuur, zie Groene energie.Energiemarkt in cijfers
Op Energiemarkt in cijfers(opent in nieuw venster) (VREG) is data over geleverde groene stroom & biogasinjectie per gemeente terug te vinden.Energiedelen in een gebouw
Met de Encyclopedie(PDF bestand opent in nieuw venster) en het Stappenplan Energiedelen(PDF bestand opent in nieuw venster), opgemaakt door Th!nk E in opdracht van het Kenniscentrum Vlaamse Steden, krijgt een lokaal bestuur een praktische online gids aangereikt om te komen tot succesvolle projecten. Ze bevatten toegankelijke informatie over wat energiedelen nu precies is en hoe je kan starten met energiedelen in een gebouw.
- Stroomvoorspeller
- BE-REEL!
De focus van BE-REEL! ligt op het verhogen van de renovatiesnelheid van de residentiële woningen in België. Er is een leerplatform(opent in nieuw venster) beschikbaar dat o.a. een draaiboek voor de opmaak van een lokale lange termijn renovatiestrategie en een online basisopleiding voor eerstelijns renovatieadviseurs bevat. Daarnaast wordt er ook een overzicht gegeven van demonstratieprojecten(opent in nieuw venster) in de steden Gent, Antwerpen, Mechelen en La Louvière. - EPB data
Op de Datavindplaats zijn verscheidene datasets over EPB-aangiftes terug te vinden. - EPC data publieke gebouwen
Op de Datavindplaats is een dataset over EPC-aangiftes van publieke gebouwen terug te vinden. - Handleiding EPC NR
Netwerk Klimaat (VVSG) heeft een praktische wegwijzer voor het opmaken van een EPC Niet-Residentieel(opent in nieuw venster) voor lokale besturen opgemaakt. - Inspiratiekaart renovatiebeleid
De inspiratiekaart renovatiebeleid(opent in nieuw venster) geeft voor elke gemeente een indicatie van de wijken of woningtypes met de hoogste energieverbruiken of slechtste energieprestaties en de socio-demografische samenstelling. De tool biedt een reeks handige cijfers én analyses voor elke gemeente, statistische sector of straatsegment. - Draaiboek Noodkoopfonds
Netwerk Klimaat (VVSG) heeft een draaiboek Noodkoopfonds(opent in nieuw venster) opgemaakt ter ondersteuning en inspiratie van lokale besturen die met het Noodkoopfonds aan de slag willen gaan. Dit draaiboek bevat voorbeelden van samenwerkingsovereenkomsten tussen OCMW - Energiehuis, verwerkersovereenkomsten, technische en maatschappelijke screening, communicatie voorbeelden… - Draaiboek Renovatieversneller appartementen
In het draaiboek Renovatieversneller appartementen(opent in nieuw venster), opgemaakt door de stad Gent en het energiehuis De Energiecentrale, is een stappenplan uitgewerkt om renovaties van gemeenschappelijke delen in appartementsgebouwen te stimuleren en versnellen. Het draaiboek bevat een aanpak om draagvlak bij mede-eigenaars te creëren, geleerde lessen en heel wat praktische sjablonen voor lokale besturen. - Dak in zicht
Dak in zicht(opent in nieuw venster) (Fluvius) geeft de isolatiegraad van alle daken per gemeente weer.
- BE-REEL!
- Warmtekaart Vlaanderen 2019
De warmtekaart Vlaanderen toont een overzicht van bestaande en geplande warmtenetten, warmtevraagdichtheid van elke gemeente, warmtevraagdichtheid per straatdeel, waar grootverbruikers zijn, en waar grote warmte-opwekkingsinstallaties zijn voor het jaar 2019. - Warmtenetkaart
De warmtenetkaart(opent in nieuw venster) (VREG) biedt een overzicht van alle bestaande warmtenetten in Vlaanderen. - Warmtegids
De warmtegids van Netwerk Klimaat (VVSG) en het VEKA is een praktisch instrument voor lokale besturen die mee hun schouders willen zetten onder de warmtetransitie. - Lokaal Warmteplan
Op de website van Netwerk Klimaat (VVSG) kunt u meer informatie vinden over de verschillende stappen voor het opmaken van een lokaal warmteplan(opent in nieuw venster) en een voorbeeldbestek(opent in nieuw venster). - Warmtenetten
Op de website van Netwerk Klimaat (VVSG) vindt u een juridische leidraad warmtenetten(opent in nieuw venster) en een voorbeeldbestek voor de participatieve uitrol van een warmtenet(opent in nieuw venster). - Inspiratiekaart warmtezonering
De inspiratiekaart warmtezonering(opent in nieuw venster) helpt steden en gemeenten om voor hun grondgebied een opdeling te maken tussen enerzijds zoekzones waarin kansen liggen voor collectieve verwarming van gebouwen via een warmtenet en anderzijds zones waar de warmtevoorziening individueel georganiseerd zal worden.
- Warmtekaart Vlaanderen 2019
- Besparingsdoelstellingen patrimonium en wagenpark van lokale besturen
Binnen de energietransitie is de realisatie van energiebesparingen een belangrijke uitdaging. Van overheden wordt verwacht dat ze hierin een voortrekkersrol opnemen. Ook lokale besturen kunnen hier het verschil maken. Voor meer informatie over de doelstellingen en behaalde resultaten in de periode 2019-2022, zie besparingsdoelstellingen patrimonium en wagenpark van lokale besturen. - SURE2050
Op het leerplatform(opent in nieuw venster) van BE-REEL! is een leermodule beschikbaar ter ondersteuning bij de opmaak en uitvoering van een strategisch vastgoedplan voor publieke gebouwen. - Simulator HE en Flex publieke gebouwen
In opdracht van Netwerk Klimaat (VVSG), ontwikkelde VUB - EVERGI een rekenmodel en simulator, gericht op het maximaliseren van het potentieel aan hernieuwbare energie op gemeentelijke daken inclusief energiedelen, toevoeging batterijopslag en/of laadinfrastructuur - warmte pomp. Deze gratis simulator werd door VEB geïntegreerd in Terra. Netwerk Klimaat (VVSG) beschrijft hoe je van start gaat met de simulator(opent in nieuw venster). - Terra
Terra Patrimonium- en energiedatabank Vlaanderen(opent in nieuw venster) (VEB) is een databank waarin alle gebouwen, gronden en energiegegevens van de publieke sector worden geïnventariseerd en opgevolgd. - Fluvius data & tools
Fluvius beschikt over heel wat bruikbare data waarmee lokale besturen aan de slag kunnen. Op deze pagina bundelt Fluvius informatie over energiemanagement, hun datadiensten en de platformen(opent in nieuw venster) die ze ter beschikking stellen om die informatie te delen.
- Besparingsdoelstellingen patrimonium en wagenpark van lokale besturen
- Inspirerende mobiliteitsmaatregelen
Het initiatief Samen voor Zuivere Lucht geeft een overzicht van inspirerende voorbeelden, acties en tools(opent in nieuw venster) om als lokaal bestuur de luchtkwaliteit te verbeteren. - Inspiratiegids Duurzame stedelijke logistiek
In de inspiratiegids Duurzame stedelijke logistiek(opent in nieuw venster) wordt aangetoond hoe verschillende vormen van logistiek een stuk duurzamer kunnen. Daarnaast bevat deze inspiratiegids veel tips en contactpunten: ideaal voor lokale besturen die zelf ook aan de slag willen gaan met duurzamere logistiek. - Leidraad Lokaal laden
De leidraad Lokaal laden(PDF bestand opent in nieuw venster) bundelt alle relevante en recente informatie over het laadpalenbeleid van de Vlaamse overheid voor de lokale besturen. In de leidraad ligt de focus op de uitrol van publiek toegankelijke laadpunten voor elektrische voertuigen op het openbare domein. - Milieuvriendelijke voertuigen
Meer milieuvriendelijke voertuigen (en minder fijn stof) in uw gemeente? Voor meer info over o.a. de uitrol van publieke laadpalen, de types voertuigen en de milieu-impact, zie Milieuvriendelijke voertuigen.
- Inspirerende mobiliteitsmaatregelen
- Europese en Vlaamse subsidieprogramma’s en steunmaatregelen
Steden en gemeenten hebben hoge ambities uitgesproken in de transitie naar meer energiezuinigheid en uiteindelijk klimaatneutraliteit. Om deze doelstellingen te behalen kunnen besturen eigen financiële middelen vrijmaken, maar deze zullen in de meeste gevallen niet volstaan. Netwerk Klimaat (VVSG) biedt een overzicht van Europese en Vlaamse subsidieprogramma’s en steunmaatregelen(opent in nieuw venster) waarop lokale besturen beroep kunnen doen. - Subsidievinder
Via de tool Subsidievinder(opent in nieuw venster) biedt het VEB een overzicht van enkele mogelijke subsidies ter ondersteuning van energiebesparende maatregelen voor publieke organisaties, op regionaal niveau.
- Europese en Vlaamse subsidieprogramma’s en steunmaatregelen