Fusie van Tongeren en Borgloon: duogroepen zijn een voltreffer

Luc Houbrechts is algemeen directeur van Tongeren: “Onze stad ligt behoorlijk perifeer tegen Luik aan, maar die regio is al eeuwenlang in beweging. Dat geeft ons unieke troeven, want hier vind je een fascinerende mix tussen erfgoed, cultuur en toerisme. Evengoed zie je hier hoe landbouw en industrie elkaar versterken. Tongeren-Borgloon is een goede uitvalsbasis voor ondernemende geesten door de E313-snelweg en de ontsluiting via het spoor.”

In Borgloon is Vera Leemans de algemeen directeur: “Sommigen zien ons als het kleinere broertje van Tongeren, maar tijdens het fusietraject merk ik een wederzijds respect tussen gelijkwaardige partners. Dat is vooral de verdienste van onze aanpak met duogroepen. Daarin brachten we per thema de experts uit de 2 steden samen. Zo werd direct duidelijk dat iedereen meetelde in het fusieverhaal. Zeker omdat de collega’s uit Tongeren zich ook lieten inspireren door onze aanpak.”

Vera Leemans: “Borgloon telt 11.571 inwoners. Dat is een derde van Tongeren. Omdat we kleiner zijn, zochten we de afgelopen jaren creatieve oplossingen door bijvoorbeeld diensten te digitaliseren. Zo blijft de werkdruk haalbaar. Tegelijk leidde dat sowieso al tot samenwerkingen. Onze bibliotheek bundelde de krachten met die van Tongeren nog voor de principiële afspraak tot fusie. Dat zorgt nu voor een stroomversnelling. Tijdens de duogroepen werkte de uitwisseling van creatieve oplossingen inspirerend, want die groepen kwamen met voorstellen waaraan de colleges uit beide steden niet eens gedacht hadden.”

Luc Houbrechts: “We denken als stad al langer intens na over de rol die we willen spelen. Geschiedenis is de hoofdinvalshoek. Daarom namen we in 2018 het Gallo-Romeins Museum over van de provincie Limburg. De fusie in 2025 past ook in die toekomstvisie want zo worden we de vierde grootste stad van Limburg en staan we sterker om de juiste dienstverlening te bieden aan de inwoners, ondernemers en toeristen. Anders gezegd, we groeien om klein te kunnen blijven. Waarbij ‘klein blijven’ symbool staat voor ‘dicht bij de mensen’. Die nabijheid vraagt extra middelen en dat maakt de fusie mogelijk door de slagkracht van Tongeren te combineren met die van Borgloon.”

Luc Houbrechts: “Na de fusie bestaat Tongeren-Borgloon uit 30 kerkdorpen. Aan al die gemeenschappen schenken we aandacht binnen het grotere geheel. Dat is van bij het begin in het proces verankerd door te kiezen voor de duogroepen. Daarin komen experts aan het woord die precies weten wat er lokaal leeft en wat er belangrijk is op weg naar een duurzame toekomst. Zo is de fusie uiteindelijk zoveel meer dan een administratieve hervorming. Het wordt een nieuwe stap om ‘de eerste stad’ te blijven, in de betekenis van een plek waar je met respect voor het verleden vooruit kunt kijken.”

Vera Leemans: “Uiteraard kun je niet iedereen tevreden houden. Alle respect trouwens voor de persoonlijke mening van inwoners, maar de negatieve berichtgeving kwam wel hard aan. Van bij het begin speelden we open kaart. Daarvoor organiseerden we bijvoorbeeld informatieavonden en panelgesprekken. We lanceerden ook een fusiewebsite waarop iedereen het proces kon volgen. We ontvingen nooit een negatief signaal tot er plots volksraadpleging aankwam.”

Luc Houbrechts: “De kop in de krant gaf ook een vertekend beeld. Het is niet zo dat 80 procent in Tongeren tegen de fusie is, hè. Als je kijkt naar het opgekomen aantal kiezers en je berekent hoeveel van hen tegen stemden, kom je aan 15,6 procent. Net dat bewijst de voorzichtigheid die nodig is in de berichtgeving. Het gaat over een gevoel en we willen extra omzichtig voortbouwen aan een proces waarmee we Tongeren-Borgloon een interessante toekomst bezorgen.”