Mandaat schepen

Het mandaat van de schepen eindigt bij zijn overlijden.

Schepenen kunnen hun mandaat eenzijdig beëindigen zonder motivatie volgens onderstaande procedure:

1. schepenen dienen hun ontslag schriftelijk in bij de voorzitter van de gemeenteraad.
2. Na ontvangst van de schriftelijke kennisgeving van het ontslag is het ontslag definitief en onherroepbaar. De gemeenteraad moet daar geen akte van nemen.
3. De ontslagnemend schepen blijft zijn mandaat opnemen tot een opvolger is geïnstalleerd. Dit is niet het geval wanneer het ontslag een gevolg is van een onverenigbaarheid.

Het ontslag als schepen betekent niet meteen het ontslag als gemeenteraadslid. Het ontslag als gemeenteraadslid daarentegen zal tevens een einde stellen aan het mandaat van schepen, tenminste voor zover zij uit de raad werden verkozen.

De Raad voor Verkiezingsbetwistingen doet uitspraak over betwistingen over het ontslag van de schepenen.

Een gemeenteraadslid en een schepen moeten ononderbroken blijven voldoen aan de verkiesbaarheidsvoorwaarden:

• Belg of EU-onderdaan zijn
• minimaal 18 jaar
• ingeschreven in bevolkingsregister van de gemeente
• zich niet bevinden in één van de gevallen van uitsluiting of schorsing

Als dat niet langer het geval is, kan het gemeenteraadslid vrijwillig ontslag nemen. Doet het gemeenteraadslid dat niet, dan moet de gemeenteraad het mandaat formeel vervallen verklaren na het horen van het gemeenteraadslid.

Als de gemeenteraad niet optreedt binnen de 2 maanden na de kennisname van de feiten die het verval met zich meebrengen, dan treedt de Raad voor Verkiezingsbetwistingen in zijn plaats op. Dit kan:

• ambtshalve
• op verzoek van een gemeenteraadslid
• op verzoek van het openbaar ministerie.

De vervallenverklaring van het mandaat van gemeenteraadslid houdt voor de schepen die uit de raad werd verkozen steeds het verlies van zijn mandaat van schepen in. Er moet hiervoor geen afzonderlijke procedure tot vervallenverklaring van het mandaat van schepen ingesteld worden.

Als het gaat om een buiten de raad verkozen schepen zal er wel een afzonderlijke procedure tot vervallenverklaring plaatsvinden.

Een onverenigbaarheid verhindert de schepen zijn mandaat uit te oefenen wegens:

• het gelijktijdig uitoefenen van een gelijkaardig ambt of mandaat
• wegens bloed- of aanverwantschap met een ander gemeenteraadslid.

Het decreet over het lokaal bestuur somt de onverenigbaarheden op.

De voorzitter van de raad verzoekt de schepen die tijdens zijn mandaat in een met zijn mandaat onverenigbare situatie terecht komt, een einde te stellen aan de onverenigbaarheid. Als de schepen niet binnen 15 dagen na het verzoek van de voorzitter een einde stelt aan de onverenigbaarheid, verklaart de gemeenteraad hem vervallen van zijn mandaat.

De Raad voor Verkiezingsbetwistingen doet uitspraak over betwistingen die rijzen over het verval van het mandaat van de schepenen.

De gezamenlijke en afzonderlijke akten van voordracht van de kandidaat-schepenen kunnen een einddatum van het mandaat bepalen. Het mandaat eindigt op de vermelde einddatum. De akte van voordracht kan ook de naam van de opvolger vermelden. In dat geval gebeurt de opvolging door de opvolger zonder verkiezings- of voordrachtsprocedure.

De schepenen zijn de leden van het vast bureau.

Het ontslag, het verval van mandaat, de afstand van mandaat, de afzetting en de schorsing als lid van het vast bureau houden het ontslag, het verval van mandaat, de afstand van mandaat, de afzetting en de schorsing van de schepen in en omgekeerd.

Het einde van het mandaat van schepen is ook mogelijk in diverse andere gevallen:

• het verval van het mandaat wegens het ondertekenen van meer dan één akte van voordracht
• de vernietiging van de verkiezing van de betrokken schepen wegens het gebrek aan kennis van de bestuurstaal
• tuchtrechtelijke afzetting.