6 slimme tips om kritisch om te gaan met online nieuws

Check of je bron al dan niet betrouwbaar is, met deze tips:

• Zoek naar meer informatie over de auteur online. Schrijft hij/zij/hen voor bekende sites of kranten?
• Zoek het originele bericht en check wanneer het geschreven is. Is de inhoud actueel?
• Vergelijk jouw bron met andere bronnen over hetzelfde thema
• Waar komt de info vandaan? Is het bericht gewoon overgenomen van een ander nieuwsmedium, komt het van een organisatie of zijn het resultaten uit een rapport of studie?
• Kan je achterhalen waarom de auteur het bericht schrijft? Is het een mening? Is het nieuws? het om te lachen? Is het reclame?
• Controleer de links, als die er zijn. Verwijzen de URL’s naar échte websites, organisaties en betrouwbare bronnen?
• Kijk ook naar de schrijfstijl en de beelden. Enkele alarmsignalen: zwaar bewerkte afbeeldingen, schrijffouten, veel hoofdletters en uitroeptekens zijn verdacht.

Meer weten?

• Check het dossier nepnieuws van Mediawijs(opent in nieuw venster)
• Check het dossier over fake nieuws op de website van WatWat(opent in nieuw venster).

Je kan ChatGPT gebruiken als hulpmiddel, maar vertrouw er niet blindelings op voor belangrijke beslissingen of feiten. Want niet alles wat Chat GPT zegt is per definitie waar. Het is een AI-tool, en dus geen menselijke journalist die feiten controleert of bronnen dubbelcheckt.

Chat GPT is getraind op duizenden teksten vanop internet. En zoals je weet: niet alles wat op het internet staat is juist. Hoewel het veel nuttige en nauwkeurige informatie kan geven, maakt Chat GPT ook soms fouten. Het is dus belangrijk om altijd kritisch te blijven en informatie die je van Chat GPT krijgt te vergelijken met andere betrouwbare bronnen.

VRT legt het helder uit in dit filmpje(opent in nieuw venster).

Clickbait is een techniek waarbij een opvallende titel je nieuwsgierig maakt om erop te klikken, maar de inhoud van het artikel vaak niet zo spannend is als het lijkt. Het wordt gebruikt om meer bezoekers naar een website te trekken, wat zorgt voor meer geld uit advertenties. Hoewel clickbait niet altijd slecht is, kan het gevaarlijk zijn als het wordt ingezet om nepnieuws te verspreiden. Je kunt clickbait herkennen aan titels die extreem klinken, je persoonlijk aanspreken of vage beschrijvingen geven. Blijf dus kritisch en laat je niet zomaar misleiden.

Hoe herken je clickbait? Bekijk de voorbeelden hier(opent in nieuw venster).

Sociale media zorgen ervoor dat nepnieuws snel verspreid wordt door algoritmes die jouw interesses volgen. Dit plaatst je in een ‘filterbubbel’. In die virtuele bubbel zie je vooral dingen die je al leuk vindt of gelooft. Dat werkt inspirerend, maar het kan ook gevaarlijk zijn. Want het kan je kijk op de wereld beperken, zeker in geval van nepnieuws. Gelukkig kan je het ook voorkomen: zet je cookies uit, check verschillende nieuwsbronnen en surf incognito.

Meer weten over de filterbubbel? Ontdek de voor- en nadelen hier(opent in nieuw venster).

VRT geeft 4 handige tips in dit artikel(opent in nieuw venster).